HAKARET SUÇU NEDİR?
Kişinin onur, şeref ve saygınlığını rencide edecek şekilde kişilik haklarına saldırı şeklinde gerçekleştirilen söz yada eylemlerdir. Hakaret suçu, kişilik haklarına saldırı niteliğini taşıyan doğrudan söz söylemek şekli dışında, el kol hareketleri, mimikler, ses, yazı, görüntü, mail, mektup, sosyal medya, telefon gibi iletişim vasıtalarıyla işlenebileceği gibi, kişilik haklarına saldırı olarak nitelendirebilecek başka bir eylem vasıtasıyla da işlenebilir. Örneğin birinin yüzüne tükürmek, hakaret suçunu teşkil eder.
HAKARET SUÇUNUN CEZASI NEDİR?
Hakaret suçunun basit hali olan "Bir kimseye onur, şeref ve saygınlığını rencide edebilecek nitelikte somut bir fiil veya olgu isnat eden veya sövmek suretiyle bir kimsenin onur, şeref ve saygınlığına saldıran kişi, üç aydan iki yıla kadar hapis veya adlî para cezası ile cezalandırılır" şeklinde TCK'nın125. maddesinde düzenleme alanı bulmuştur. Mağdurun gıyabında hakaretin cezalandırılabilmesi için fiilin en az üç kişiyle ihtilat ederek işlenmesi gerekir. 3 kişi, fail dışındaki 3 kişidir.
Fiilin, mağduru muhatap alan sesli, yazılı veya görüntülü bir iletiyle işlenmesi halinde, yukarıdaki fıkrada belirtilen cezaya hükmolunur.
Hakaret suçunun;
1)Kamu görevlisine karşı görevinden dolayı,
2)Dini, siyasi, sosyal, felsefi inanç, düşünce ve kanaatlerini açıklamasından, değiştirmesinden, yaymaya çalışmasından, mensup olduğu dinin emir ve yasaklarına uygun davranmasından dolayı,
3) Kişinin mensup bulunduğu dine göre kutsal sayılan değerlerden bahisle,
işlenmesi halinde, cezanın alt sınırı bir yıldan az olamaz.
Hakaretin alenen işlenmesi halinde ceza altıda biri oranında artırılır.
Beddua etmek, hakaret suçunu teşkil etmez. Terbiyesiz, yalancı, saygısız sözleri hakaret suçunu oluşturmaz. Kaba hitam sözleri ve kişi hakkındaki değer yargısı kapsamında değerlendirilir. Ancak, bu sözlerin somut olayın özelliklerine göre hakaret sayılabilmesi de mümkündür. Örneğin görev başındaki memura, göreviyle ilgili bir konuya ilişkin terbiyesiz demek hakaret suçunu oluşur. İddia ve savunma sınırlarını aşmamak kaydıyla duruşmalarda, dilekçelerde ve basında söylenen söz ve eylemler hakaret sayılmaz.
Sosyal medya vasıtasıyla işlenen hakaret suçlarında, failin cezalandırılabilmesi için, hakaretin gerçekleştirildiği iddia edilen mail adresi, instagram ya da facebook hesabının faile ait olduğunun yada kullanıcısının kendisi olduğunun kabulü gereklidir. Kabul edilmediği takdirde IP araştırması yapılmalıdır. Günümüzde pek çok sahte sosyal medya hesapları ve mail adresleri kullanılmaktadır. Bu sebeple, failin, suçun işlendiği iddia edilen mail adresi ya da sosyal medya hesabının kendisine ait olmadığını beyan etmesi halinde, suçun fail tarafından işlendiğinin anlaşılabilmesi için uygulamada failin kullanımında olan cep telefonu, bilgisayar gibi cihazların incelenerek, IP adresi tespit edilmeye çalışılmaktadır.
HAKARET HAKARETİ DÜŞÜRÜR MÜ?
TCK'nın 129.maddesinde Hakaret suçunun karşılıklı olarak işlenmesi halinde, olayın mahiyetine göre, taraflardan her ikisi veya biri hakkında verilecek ceza üçte birine kadar indirilebileceği gibi, ceza vermekten de vazgeçilebilir. Karşılıklı hakaretin aynı anda gerçekleşmesi şart değildir. Örneğin mesaj yoluyla kendisine hakaret edilen mağdur, üç gün sonra mesaja cevap olarak faile hakaret ettiğinde hakaret suçu karşılıklı işlenmiş sayılabilmektedir.
HAKARET SUÇUNDA HAKSIZ TAHRİK HÜKÜMLERİ UYGULANIR MI?
Hakaret suçunun haksız bir fiile tepki olarak işlenmesi halinde, verilecek ceza üçte birine kadar indirilebileceği gibi, ceza vermekten de vazgeçilebilir.
HAKARET SUÇUNUN KASTEN YARALAMA SUÇUNA TEPKİ OLARAK İŞLENMESİ HALİNDE CEZA VERİLMEZ!
Örneğin tokat atan birine, tokata karşılık olarak duyulan acı ve öfke ile hakaret edilmesi halinde ceza verilmez.
Hakaret suçu için haksız tahrik hükümleri uygulanabilmekteyken, etkin pişmalık hükümlerinin uygulama alanı bulması mümkün değildir.
HAKARET SUÇUNDA DAVA ZAMANAŞIMI SÜRESİ NE KADARDIR?
Hakaret suçunun basit hali takibi şikayete bağlıdır. Şikayet zamanaşımı süresi 6 aydır. 6 ay içinde Emniyet Müdürlüğü’ ne ya da Savcılık Bürosu’ na başvuruda bulunulmazsa, şikayet hakkı düşer, soruşturma ve kovuşturma yapılamaz.
Nitelikli hali ise şikayete bağlı değildir. Ancak dava zamanaşımı süresi 8 yıldır. Bu süre içerisinde suç hakkında soruşturma ve kovuşturma aşamaları tamamlanmış olmalıdır. Hakaret suçunun nitelikli hali, kamu görevlisine karşı görevinden dolayı yapılan hakarettir.
Genel ceza zamanaşımı sürelerinin düzenlendiği TCK’ nun 68. maddesine göre, hakaret suçu bakımından ceza zamanaşımı süresi 10 yıldır.
HAKARET Mİ DEĞİL Mİ?
Yargıtay kararlarına yansıyan
"Adın batsın"
"Adamlık Öğren"
"Ahlaksız"
"Allah Belanı Versin"
"Amele Karısı"
"Basiretsiz"
"Cacık"
"İspiyoncu"
"Kalıbına Bakan Adam Sanır"
"Kel"
"Kuşlu Beyni"
"Zibidi" vb. sözlerin hakaret suçuna vücut vermediği yönünde yargıtay kararları mevcuttur.
Ancak; Bir kişiye “şerefsiz”, “haysiyetsiz”, “geri zekalı”, “aptal”, “salak”, “hayvan”, “müsvedde” , “pislik” , “alçak” , “fahişe” vb. gibi sözler ise söylemenin hakaret suçunu oluşturacağı kuşkusuzdur. “Hırsız”, “rüşvetçi”, “adi” , “sahtekar” gibi kelimeler de hakaret suçu oluşturur.
“Eşek”, “köpek”, “öküz” “it” vb. hayvan isimleriyle hitap etmek de hakaret suçuna vücut verir.
